Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σκέφτεστε όταν το παιδί σας έχει ξεσπάσματα οργής είναι πως συμβαίνει σε όλες τις οικογένειες. Όταν αντιδρούμε υπερβολικά για να δείξουμε ότι έχουμε τον έλεγχο, τα πράγματα γίνονται χειρότερα. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να παραμείνετε ήρεμοι, να προστατέψετε το παιδί από το να χτυπήσει τον εαυτό του ή τους άλλους και να το βοηθήσετε να μάθει σταδιακά να ελέγχει κατάλληλα τις αντιδράσεις του.
- Πρώτα απ΄όλα, είναι καλό να θυμάστε ότι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά. Οι πράξεις όμως πρέπει να περιορίζονται.
- Βάλτε όρια. Επιτρέποντας το συναίσθημα δε σημαίνει πως επιτρέπονται και οι ″καταστροφικές″ ή επικίνδυνες πράξεις – όπως για παράδειγμα ένα παιδί το οποίο χτυπά, κλωτσά, ρίχνει ή σπάζει πράγματα. Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να χτυπούν άλλους ανθρώπους, ούτε καν τους γονείς τους. Όταν χτυπούν όμως τους γονείς τους, τότε τα παιδιά ζητούν ουσιαστικά από αυτούς να θέσουν τα όρια έτσι ώστε να τα βοηθήσουν να συγκρατήσουν το θυμό τους. Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας «Μπορείς να είσαι θυμωμένη, όμως δεν μπορείς να χτυπάς».
- Στη συνέχεια, μην επεκταθείτε σε διάλογο. Δε χρειάζεται να εξηγήσετε πράγματα στο παιδί όταν είναι θυμωμένο. Το να μην επιτρέπετε την πράξη είναι ήδη πολύ σημαντικό και αρκετό εκείνη τη στιγμή «Η μαμά θα μείνει εδώ χωρίς να μιλάμε, μέχρι να ηρεμήσεις», ή ακόμη όπως έχουμε ήδη πεί πιο πάνω «Μπορείς να είσαι θυμωμένη, όμως δε μπορείς να χτυπάς».
- Να θυμάστε πως τα ευαίσθητα παιδιά χρειάζονται περισσότερο την αγάπη σας εκείνες τις στιγμές. Παρόλο που πολλά παιδιά δε θέλουν να τα πλησιάσουμε, εσείς θα μπορούσατε να παραμείνετε στον ίδιο χώρο. Αντί να αφήσετε το παιδί μόνο του με αυτά τα μεγάλα και τρομακτικά συναισθήματα, παραμείνετε δίπλα του χωρίς να δοκιμάσετε να τον/την πάρετε αγκαλιά εάν δεν το θέλει. Έτσι θα αισθάνεται λιγότερο μόνο του και χωρίς βοήθεια. Θα εκπλαγείτε με τον αυτοέλεγχο που αποκτούν τα παιδιά όταν υιοθετήσετε αυτή την πρακτική συστηματικά.
- Αναγνωρίστε αυτό που συνέβη, δηλαδή επιτρέψτε λεκτικά και συγκεκριμένα το κλάμα, τη λύπη, λέγοντας της «Είναι εντάξει. Όλοι θέλουν μερικές φορές να κλαίνε». Μπορείτε να ακουμπήσετε το παιδί στην πλάτη για να παραμείνετε συνδεδεμένοι μαζί του. Εάν πάλι σας διώχνει μακριά, απομακρυνθείτε λίγο, όμως παραμείνετε στον ίδιο χώρο λέγοντάς του πως δεν θα το αφήσετε μόνο του με αυτά τα έντονα συναισθήματα “με αυτό το πολύ μεγάλο κλάμα″.
- Παραμείνετε ήρεμοι. Φωνάζοντας σ´ένα θυμωμένο παιδί ενισχύετε αυτό που ήδη νιώθει και κάνετε τα πράγματα χειρότερα. Η δουλειά σας είναι να επαναφέρετε την ηρεμία γιατί μόνο έτσι τα παιδιά μπορούν να μάθουν και να καταλάβουν πώς να γίνουν καλύτερα. Σε περιπτώσεις που υπάρχει η συνήθεια να φωνάζετε στο παιδί, τότε και αυτό θα υιοθετήσει τη συμπεριφορά σας πολύ νωρίς. Χρειάζεται να μάθει από εσάς ότι ο θυμός και τα άλλα συναισθήματα που το αναστατώνουν, δεν είναι τελικά τόσο τρομακτικά, μιας και ούτε η μαμά κι ο μπαμπάς τα φοβούνται. Η παρουσία σας θα κάνει το παιδί να αισθάνεται ασφαλής, επιτρέποντας την ανάπτυξη του αυτοελέγχου. Δώστε του τρόπους για να διαχειριστεί το θυμό του εκείνη τη στιγμή. Μπορείτε να του προτείνετε όταν είναι θυμωμένο να χτυπήσει για λίγο κάποιο μαξιλαράκι ή να ζωγραφίσει τη θυμωμένη φατσούλα.
- Όταν το παιδί σας είναι ήρεμο, μπορείτε να κάνετε μια λίστα μαζί με εποικοδομητικούς τρόπους εκτόνωσης συναισθημάτων και να βρείτε φωτογραφίες με αυτές τις εικονούλες για να τις βάλετε στο ψυγείο (Για παράδειγμα, βρείτε μια εικονούλα με ένα παιδάκι που κρατά ένα μαξιλαράκι ή παίρνει αναπνοούλες και εξηγήστε του ότι από τώρα και στο εξής θα προσπαθήσετε κι εσείς να κάνετε το ίδιο). Μπορείτε και εσείς οι γονείς να το χρησιμοποιήσετε ως παράδειγμα όταν θα είστε θυμωμένοι. Το πιο πιθανόν είναι ότι το παιδί θα ακολουθήσει το παράδειγμα σας.
- Επιβραβεύσετε το παιδί με τα όμορφα σας λόγια όταν καταφέρει να ελέγξει τον εαυτό του. Επίσης, όταν τελειώσει ένα επεισόδιο ξεσπάσματος, το παιδί πρέπει να καταλάβει ότι ξεκινάμε από την αρχή και πως όποιο και να ήταν το αρχικό του αίτημα, δεν πρέπει να το ικανοποιήσουμε, διαφορετικά τα ξεσπάσματα θα γίνουν τρόπος χειρισμού των γύρω του – δηλαδή το παιδί θα μάθει πως αυτός είναι ένας καλός τρόπος να παίρνω αυτό που θέλω.
Μην ξεχνάτε ότι αργά ή γρήγορα, το παιδί θα ηρεμήσει και θα επικρατήσει ησυχία στο σπίτι. Τα επεισόδια αυτά είναι αρκετά δύσκολα για όποιον τα ζεί. Όταν όμως τελειώσει ένα τέτοιο επεισόδιο, αφιερώστε λίγο χρόνο για να σκεφτείτε τι μπορεί να το προκάλεσε. Δείτε το από τη δική του πλευρά. Μήπως συνέβησαν κάποιες αλλαγές στη ζωή του το τελευταίο διάστημα; Μήπως χρειάστηκε κάποιος επαναπροσδιορισμός του προγράμματος του;
In Anger