_
Πάντα δείχνει αδύνατο μέχρι που το καταφέρνεις.
_
Γνωστική και Μαθησιακή Αξιολόγηση
Αναμφίβολα αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της ψυχολογικής εκτίμησης αφού συχνά κρίνεται απαραίτητη για τη διάγνωση. Με απλά λόγια, είναι μια συμπληρωματική εξέταση.
Η γνωστική αξιολόγηση αποτελείται από εξειδικευμένα ψυχομετρικά τεστ, τα οποία αναδεικνύουν το δείκτη νοημοσύνης του εξεταζόμενου (παιδιού ή εφήβου). Δηλαδή, μας βοηθούν να καταλάβουμε πως το παιδί μαθαίνει, ποιές είναι οι γνωστικές του δεξιότητες αλλά και αδυναμίες.
Πως θα γίνει αυτό;
Για να ξεκινήσουμε, χρειάζεται πρώτα να γνωριστούμε καλύτερα. Για τον λόγο αυτό αρχίζουμε όπως πάντα τη διαδικασία κάνοντας μια συνέντευξη στους γονείς και στη συνέχεια συναντάμε το παιδί ή τον έφηβο. Ανάλογα με την ηλικία, ο τρόπος επικοινωνίας αλλάζει. Μπορεί δηλαδή το παιχνίδι να μας οδηγήσει σε μια πιο εύκολη και ταυτόχρονα διασκεδαστική γνωριμία.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία παιχνιδιού, συζήτησης και κλινικής παρατήρησης, γίνεται παράλληλα διερεύνηση της συνολικής συναισθηματικής κατάστασης του παιδιού.
Γιατί είναι σημαντική η αξιολόγηση;
Οταν αντιληφθεί ο γονιός ή ο εκπαιδευτικός ότι ο μαθητής εμφανίζει δυσκολίες με την ανάγνωση και τη γραφή, μέσα από τη διαδικασία της αξιολόγησης βρίσκουμε τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες του παιδιού κι αναγνωρίζουμε γενικότερα τις κυριότερες πηγές του προβλήματος. Οι πληροφορίες αυτές μας οδηγούν σε μια διάγνωση, σ΄ενα οδηγό για την κατάλληλη παρέμβαση, καθώς επίσης και στην αξιοποίηση των δικαιωμάτων του παιδιού στο σχολείο (π.χ. Ειδική Εκπαίδευση).
Με απλά λόγια, η αξιολόγηση αποτελεί τη βάση για τον σχεδιασμό ενός ατομικού θεραπευτικού προγράμματος.
Εργαλεία που χρησιμοποιούνται ανάλογα με την ηλικία
1/ WPPSI-III
(Wechsler Preschool & Primary Scale of Intelligence-Third Edition)
Το εργαλείο αυτό εμπεριέχει διάφορες κλίμακες οι οποίες αξιολογούν τις νοητικές ικανότητες παιδιών προσχολικής ηλικίας. Χορηγείται ατομικά σε κάθε παιδί από 2 ετών και 6 μηνών εως και 7 ετών και 3 μηνών.
Μας βοηθά κυρίως να καταλάβουμε το πως τα μικρά παιδιά μαθαίνουν, να προσδιορίσουμε τυχόν γνωστικές αναπτυξιακές καθυστερήσεις, μαθησιακές δυσκολίες, καθώς επίσης και την πνευματική τους χαρισματικότητα. Με βάση τα αποτελέσματα του, καθοδηγούμε τόσο τους γονείς όσο και άλλους εμπλεκόμενους φορείς για την ένταξη του παιδιού σε εκπαιδευτικά προγράμματα κατάλληλης παρέμβασης και θεραπείας.
2/ WISC III
(Wechsler Intelligence Scale for Children -Third Edition)
Ενα αξιόπιστο και έγκυρο ψυχομετρικό εργαλείο για την αξιολόγηση των γνωστικών λειτουργιών σε παιδιά ηλικίας από 6 ετών μέχρι 16 και 11 μηνών και συνεισφέρει αποτελεσματικά στη διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών ή ελλειμμάτων, νοητικής καθυστέρησης, προβλημάτων αναπτυξιακού τύπου ή προβλημάτων προσαρμογής στο σχολείο.
3/ The Athena Test
Το Αθηνά τεστ απευθύνεται πρωτίστως σε παιδιά ηλικίας 5 εως 9 ετών. Αξιολογεί τις μαθησιακές ιδιατερότητες και δίνει μια εικόνα της παρούσας κατάστασης του παιδιού σε διάφορους τομείς της ανάπτυξης. Οι δοκιμασίες του ελέγχουν και αξιολογούν πλευρές της ανάπτυξης του παιδιού που θεωρούνται σημαντικές για τη σχολική μάθηση και προσαρμογή. Το εργαλείο αυτό χρησιμοποιείται συμπληρωματικά στη γνωστική αξιολόγηση μαζί με τα προαναφερθέντα τεστ.
Τα εργαλεία αυτά χορηγούνται μόνο από ειδικά καταρτισμένους ψυχολόγους με εμπειρία στην κλινική διάγνωση, αλλά και στη θεραπεία.
Σε ποιές περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα πιο πάνω τεστ;
- Ανάγκη για αξιολόγηση των νοητικών ικανοτήτων του παιδιού ή του εφήβου
- Αναγνώριση ατομικών κλίσεων και αδυναμιών
- Υπόνοια για μαθησιακές δυσκολίες, όπως δυσλεξία, δυσγραφία, κ.α.
- Προβλήματα στον προφορικό ή/και τον γραπτό λόγο, δυσκολία στην κατανόηση κειμένου
- Χαμηλές επιδόσεις στα μαθήματα
- Ελλειψη συγκέντρωσης
Αφού ολοκληρωθεί η αξιολόγηση με το παιδί, ο ειδικός ετοιμάζει μια αναλυτική έκθεση η οποία συμπεριλαμβάνει τα αποτελέσματα, πληροφορίες από το ιστορικό του παιδιού με βάση τη συνέντευξη που έχει προηγηθεί με τους γονείς, καθώς επίσης και τυχόν ερωτηματολόγια που έχουν χρησιμοποιηθεί. Στη συνέχεια, πραγματοποιείται συνάντηση με τους γονείς με σκοπό τη λεπτομερή ενημέρωση τους σχετικά με τα ευρήματα και τις εισηγήσεις για ενίσχυση της προόδου του παιδιού. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, είναι πιθανή η συνεργασία και με άλλες ειδικότητες (όπως εργοθεραπεία, ειδική εκπαίδευση, κ.α.).
Η έκθεση αποτελεί επιπλέον ένα σημαντικό μέσο επικοινωνίας με άλλους εμπλεκόμενους επαγγελματίες (δασκάλους, εκπαιδευτικούς ή άλλους ειδικούς) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παροχή Ειδικής Εκπαίδευσης στο σχολείο μέσω της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας του Υπουργείου Παιδείας.
Η αξιολόγηση ολοκληρώνεται συνήθως σε 4 συναντήσεις και το κόστος της καθορίζεται με βάση τα τεστ που χορηγούνται.